Sosyalizmin Yenilgisi ve Geleceği

1980'lerin sonunda sosyalist ülkelerde yaşanan çözülme, Marksizm-Leninizmin de iflas ettiği anlamına mı geliyor? En azından, “Marx'a dönmek” mi gerekiyor? Batı Almanyalı Marksist ve dünyaca ünlü felsefeci Hans Heinz Holz, çözülüşün hemen ardından kaleme aldığı bu çalışmada, aksini savunuyor. Ona göre, sosyalizmin yenilgisi, farklı (hem nesnel hem de öznel) nedenlerle Marksizm-Leninizmin özünden uzaklaşılmasının bir sonucuydu. Marksist-Leninist teorinin temel ilkelerini özetleme girişiminde bulunan Holz, bu ilkelerden uzaklaşılmasının nedenlerini ve sonuçlarını tartışıyor. İlk sosyalist toplumların başarısızlığını, eleştirel bir bakış açısıyla değerlendiriyor. Bu arada, her şeyi “Stalinizm”le açıklama girişimlerinin yetersizliğini de göstermeye çalışıyor. Diğer yandan, Türkçe basıma eklediği makalede, Sovyetler Birliği'ndeki “revizyonist dönüm noktası” üzerinde duruyor. Ama belki de, bu kitabın en temel amacı, Holz'un da dile getirdiği şu soruyu yanıtlamak: Bugün hangi nedenlerle komünist olunabilir?