Vaat Edilmiş Topraklar – İngiltere ve Osmanlı Ortadoğu'su

1798'de Napolyon'un Mısır'a çıkışı, Britanya için bir dönüm noktasıydı. Birdenbire Hindistan yolu tehdit altına girmiş, imparatorluk gözünü Ortadoğu'ya çevirmek zorunda kalmıştı. Nil'den Basra Körfezi'ne uzanan topraklar artık yalnızca haritalarda değil, Londra'daki siyasetçilerin ve İstanbul'daki elçilerin gündelik hesaplarında da yer buluyordu. Jonathan Parry, Napolyon Savaşları'ndan Kırım Savaşı'na uzanan yarım yüzyılı İngilizlerin gözünden anlatıyor. Osmanlı hâkimiyetinin kırılgan göründüğü bu coğrafyada İngilizler kimi zaman Araplarla, kimi zaman Kürtlerle, Hristiyanlarla ya da Yahudilerle ilişki kurarak kendi çıkarlarını korumaya çalıştılar. Ticaret yolları, buharlı gemilerin yarattığı yeni imkânlar, İncil'in ve antik tarihlerin hayalleri bu siyasete yön verdi. Vaat Edilmiş Topraklar, Ortadoğu'nun değil, İngilizlerin Ortadoğu'yu nasıl gördüğünün hikâyesini sunuyor. Jeopolitik hesapların diplomasiden dine, ırktan tarihe kadar uzanan bir oyuna dönüştüğü bu çağ, imparatorlukların umutlarını ve korkularını bütün çıplaklığıyla ortaya koyuyor.